Fijne motoriek, handige handen
Veel peuter- en kleutervaardigheden bestaan uit fijne motorische handelingen. Spelenderwijs oefenen kinderen zo de fijne motoriek. Een baby grijpt naar knuffels of speeltjes die geluid maken. Een kleuter speelt met kralen, potloden en verf. Bij een aantal kinderen verloopt de fijn motorische ontwikkeling niet vanzelf. Ze besteden hier minder tijd aan omdat het niet leuk of moeilijk is. Uiteindelijk wordt de achterstand zo alleen maar groter.
Met fijne motoriek wordt het gebruiken van de handen en vingers bedoeld. Vanaf een jonge leeftijd raken kinderen dingen aan om te ontdekken en te verkennen. Zo ontwikkelt het kind de motoriek maar ook de zintuiglijke waarneming zoals het voelen van temperatuur, vormen of verschillende materialen.
De fijne motoriek ontwikkelt zich van ‘binnen’ naar ‘buiten’. Eerst beweegt het kind vanuit zijn schouder en zijn er grote bewegingen. Denk bijvoorbeeld aan een peuter die aan het verven is met een kwast in een vuistgreep. Pas later kunnen kinderen hun handen en vingers goed aansturen, zodat ze de kwast tussen de vingers kunnen vasthouden en kleine precieze vakjes kunnen inkleuren.
Kinderen moeten ook leren de hoeveelheid kracht te reguleren. Jonge kinderen kunnen niet inschatten hoeveel kracht er nodig is om bijvoorbeeld iets op te tillen of vast te houden. Denk maar aan het aaien of vasthouden van een huisdier. Problemen met het doseren van kracht op oudere leeftijd kan zich uiten in een gespannen pengreep of het hard drukken op het papier bij het schrijven.
Hoe meer een kind vastpakt, voelt, manipuleert en beweegt met armen, handen of vingers, hoe verfijnder de beweging uiteindelijk wordt. De coördinatie verloopt steeds vlotter en verfijnder.
Naast bovengenoemde onderdelen spelen er nog meer motorische ontwikkelingen een rol bij de fijne motoriek, zoals de oog-handcoördinatie, de ontwikkeling van een voorkeurshand en de samenwerking tussen beide handen. Als een kind problemen heeft met de fijne motoriek kan de oorzaak dus erg divers zijn.
Spelenderwijs kan u ook thuis de fijne motoriek oefenen. Er zijn een hoop spelletjes te verzinnen die de fijne motoriek stimuleren.